„Latvijas Gāze aktywnie pracuje nad uzupełnieniem podstawowych produktów biznesowych o produkty niskoemisyjne. W celu promowania tego kierunku inwestowane są środki w rozwój gazu produkowanego ze źródeł odnawialnych, prowadzony jest aktywny udział w opracowywaniu aktów prawnych, przeprowadzana jest analiza najwłaściwszych technologii, wprowadzanie do dystrybucji gazu ze źródeł odnawialnych oraz sieci transmisyjne i ich wykorzystanie w transporcie, a także kształcenie powszechne poprzez uczestnictwo w seminariach i publikowanie najnowszych informacji na ten temat” – mówi kierownik ds. rozwoju biznesu Latvijas Gāze, Olaws Kiecis (Olavs Ķiecis).
Korzyści, jakie zapewnia biometan
Chociaż gaz ziemny, który obecnie zapewnia około 25% światowych dostaw energii pierwotnej, ma najniższy poziom emisji dwutlenku węgla, coraz częściej dostrzega się znaczenie gazów niskoemisyjnych. Jest to biometan wytwarzany w procesie fermentacji beztlenowej, syntetyczny gaz ziemny i niskoemisyjny wodór. Obecny poziom produkcji, a także względne koszty biometanu, syntetycznego gazu ziemnego i wodoru wskazują, że ważne jest, aby biometan stał się priorytetem politycznym. Korzyści płynące z biometanu są najczęściej omawiane wyłącznie z punktu widzenia energetycznego, jednak ważne jest również, aby pamiętać o wszystkich pozytywnych aspektach, jakie zapewnia produkcja biometanu z punktu widzenia ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju.
Istniejąca infrastruktura jest dobrze utrzymana i odpowiednia do biometanu
Biogaz i biometan to gazy odnawialne (GA), które pomagają zmniejszyć poziom emisji gazów cieplarnianych w całym łańcuchu wartości. Wykorzystanie tych gazów jest niezbędne, jeśli chcemy przyspieszyć redukcję emisji gazów cieplarnianych w kilku sektorach, m.in. w przemyśle, ogrzewaniu budynków, transporcie i rolnictwie.
Wprowadzenie biometanu do sieci gazu ziemnego w celu zastąpienia tradycyjnych gazowych nośników energii nie wymaga dodatkowych inwestycji w rozwój nowej infrastruktury. Infrastruktura gazu ziemnego na Łotwie również jest gotowa na biometan. Jest to kluczowy warunek zwiększenia dekarbonizacji sektora dostaw gazu i zapewnienia przystępnej ceny dla odbiorców energii odnawialnej. Ponadto biometan można łatwo magazynować i wytwarzać w stałej ilości, równoważąc dostawy energii z nieciągłych odnawialnych źródeł energii, takich jak energia słoneczna czy wiatrowa. Ponieważ strumienie odpadów są generowane lokalnie, biometan jest odpowiednio pozyskiwany z lokalnych zasobów, zapewniając bezpieczeństwo lokalnego rynku i zmniejszając zależność od zewnętrznych dostawców usług.
Przekształcanie odpadów w energię
Biogaz powstaje w wyniku rozkładu materiałów organicznych i odpadów. Pozostałości te są umieszczane w bioreaktorach biogazowych bez tlenu. Z pomocą różnych bakterii rozkładają się substancje organiczne, uwalniając mieszaninę gazów: 45–85% metanu i 25–50% CO2. Jest to naturalny proces, znany również jako fermentacja beztlenowa, który od czasów starożytnych był używany do zakwaszania chleba i warzenia piwa. Efektem końcowym procesu jest gaz odnawialny, który ma szerokie zastosowanie. Na przykład, podczas oczyszczania biogazu powstaje biometan. Oczyszczając biogaz z CO2, wody, siarkowodoru i innych zanieczyszczeń, uzyskuje się gaz wysokokaloryczny, który można wprowadzić do sieci gazu ziemnego i bezpiecznie wykorzystać bez zmian w infrastrukturze przesyłowej i dystrybucyjnej gazu ziemnego, jak również w sprzęcie sektora konsumpcji końcowej.
Zrównoważone rolnictwo i zamknięcie pętli węglowej
Zrównoważone rolnictwo i zamykanie tzw. pętli węglowej są również bezpośrednio związane z produkcją biogazu, a tym samym zaangażowaniem w zrównoważoną gospodarkę zasobami i energią.
Poferment uzyskany w procesie produkcji biogazu stanowi pozostałą część zdegradowanej biomasy: jest to stabilny, organiczny i bogaty w składniki odżywcze (N, P, K) substrat. W przeciwieństwie do surowców wykorzystywanych do produkcji biogazu, poferment może być bezpośrednio wykorzystany jako nawóz organiczny. Ponadto stosowanie nawozów organicznych ma kilka innych zalet: przede wszystkim umożliwia ponowne wykorzystanie składników odżywczych i zastąpienie nawozów mineralnych lub kopalnych. W porównaniu z surowym obornikiem poferment jest również dezynfekowany, ponieważ proces produkcji biogazu neutralizuje większość zawartych w nim patogenów.
Podczas produkcji biometanu CO2 powstaje jako produkt uboczny oczyszczania biogazu. Poprzez jego przepływ można zmaksymalizować potencjał fotosyntezy w szklarniach. Ponadto CO2 może być szeroko stosowany w przemyśle spożywczym. Jest to ostatni krok w tak zwanym krótkim cyklu węglowym, czyli procesie, który rozpoczyna się od wykorzystania węgla zawartego w odpadach organicznych do produkcji biogazu. Krótki cykl węglowy trwa przy wielokrotnym wykorzystaniu węgla w pofermencie, ale kończy się wykorzystaniem węgla w atmosferze w fotosyntezie.
Czysty transport
W sektorze transportu biometan jest wykorzystywany jako biopaliwo w postaci sprężonej (CNG) lub skroplonej (LNG): nazywa się to bioCNG lub bioLNG. Biometan w transporcie jest niezbędny z punktu widzenia redukcji emisji gazów cieplarnianych przy rozważaniu pełnego śladu węglowego pojazdów (ang. well-to-wheel). Wykorzystując potencjał tylko jednego odnawialnego gazu – biometanu – możliwe jest osiągnięcie realnej redukcji zanieczyszczenia środowiska w dwóch bardzo energochłonnych segmentach sektora transportu: transporcie towarowym i transporcie morskim, które są trudne do elektryfikacji, ponieważ byłaby ona obiektywnie mniej wydajna niż, na przykład, w segmentach transportu osobowego i transportu publicznego.
Wdrażanie zasad gospodarki o obiegu zamkniętym
Strategiczna inicjatywa UE zatytułowana Europa efektywnie korzystająca z zasobów wskazuje drogę do zapewnienia zrównoważonego wykorzystania zasobów naturalnych i poprawy efektywności wykorzystania zasobów w przejściu na gospodarkę o obiegu zamkniętym poprzez synergię między różnymi politykami sektorowymi (zwłaszcza przejście w kierunku gospodarki niskoemisyjnej, która obejmuje odnawialne źródła energii, modernizację transportu i środki w zakresie efektywności energetycznej). Przewodnik dotyczący efektywnego wykorzystania zasobów w Europie wyznaczył już konkretne kierunki rozwoju polityk efektywnego gospodarowania zasobami w UE, które zostały wdrożone w Niemczech, Austrii, Danii, Czechach, Finlandii, Irlandii i kilku innych krajach UE. Przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym w dziedzinie energetyki jest również bardziej skuteczne w tych krajach niż gdziekolwiek indziej.
Biogaz wytwarzany jest głównie z odpadów organicznych, co samo w sobie oznacza, że proces ten jest objęty ogólnymi ramami gospodarki o obiegu zamkniętym – a dokładniej w ogólnych ramach energo-gospodarki o obiegu zamkniętym. Źródłem produkcji biogazu mogą być odpady rolnicze, obornik, a także odpady biologiczne z gospodarstw domowych lub obiektów przemysłowych i handlowych. Ponadto biogaz można pozyskiwać ze ścieków i składowisk, co dodatkowo zwiększa jego wartość dodaną jako surowca wtórnego.